Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γεννήθηκε το 1714 στο Μέγα Δένδρο της Επαρχίας Αποκούρου της Αιτωλίας. Μαθαίνει τα πρώτα γράμματα κοντά σε κληρικούς δασκάλους στον τόπο του, μόρφωση την οποία θα συμπληρώσει αργότερα στην Αθωνιάδα σχολή του Αγ. Όρους (1750)Απέκτησε μια βαθιά εκκλησιαστική γνώση και μια επαρκή γενικότερη παιδεία. Γνώριζε καλά Ελληνικά και ξένες γλώσσες (Εβραϊκά, Τουρκικά, Φράγκικα). Το 1759 έγινε μοναχός στη Μονή Φιλοθέου, οπότε άλλαξε το κοσμικό του όνομα από Κώνστας σε Κοσμάς.

Οι Έλληνες ραγιάδες ζούσαν τότε μέσα στην πικρή σκλαβιά των Τούρκων και ήταν βυθισμένοι στο σκοτάδι της αμάθειας.

«Η πατρίδα μου , η ψεύτικη και γήινη και μάταιη, είναι από την επαρχίαν Απόκουρο. Ο πατέρας μου, η μητέρα μου, το γένος μου, ευσεβείς Ορθόδοξοι Χριστιανοί».

Οι γονείς του ήταν Ηπειρώτες. Η οικογένειά του καταγόταν από τα Γραμενοχώρια. Όμως οι δίωξεις των Τούρκων τους ανάγκασαν να ζητήσουν καταφύγιο στη Σκουληκαρία της Άρτας στην αρχή, και στη συνέχεια στο χωριό Ταξιάρχης της Αιτωλοακαρνανίας, όπου και γεννήθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του Κοσμά, ο ιερομόναχος Χρύσανθος, για να μετεγκατασταθούν λίγο αργότερα στο Μέγα Δένδρο, που την εποχή εκείνη είχε 400 οικογένειες.

Για το επάγγελμά τους έχουμε γραπτή μαρτυρία κάποιου σύγχρονού του: «και η γενεά αυτού ήταν ανυφαντάδες». Εδώ, λοιπόν, στο Μ. Δένδρο γεννήθηκε ο Κοσμάς, ο Κώνστας Δημητρίου, όπως λεγόταν αρχικά το δεύτερο παιδί τους.

Σε ηλικία 46 ετών πραγματοποίησε τρεις με τέσσερις περιοδείες με την ευλογία και άδεια του Πατριάρχη. Γύρισε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, έφτασε έως και τη Βόρεια Ήπειρο. Επίσης περιόδευσε στη Βόρεια Πελοπόννησο και σε αρκετά νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου.

Κήρυττε σε πόλεις και χωριά, σε ορεινές και απομονωμένες περιοχές, πάντοτε κάτω από ένα μεγάλο ξύλινο σταυρό που στηνόταν, αψηφώντας το μόχθο και τον κίνδυνο, βρίσκοντας τεράστια απήχηση.

Στις 23 Αυγούστου 1779 και ενώ δίδασκε στο Καλικόντασι της Β. Ηπείρου, συνελήφθη με εντολή του Κούρτ Πασά, από συκοφαντίες των Εβραίων για κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας και με την κατηγορία ότι υποκινούσε επανάσταση. Την επομένη και σε ηλικία 65 ετών απαγχονίστηκε στις όχθες του ποταμού Άψου.

Η Εκκλησία μας τον ανακήρυξε σε Άγιό της στις 21 Απριλίου του 1961 και η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου.

Απολυτίκιο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού

Ωδαίς ευφημήσωμεν των ευκλεών τοις χοροίς Μαρτύρων εμπρέψαντα θυτών τε και ασκητών, Κοσμάν τον αοίδιμον, σήμερον συνελθόντες τη σεπτή αυτού μνήμη. νέμει γαρ τας ιάσεις τοις πιστώς προσιούσιν, ως έχων παρρησίαν προς Χριστόν ως Ισαπόστολος.

Αναδημοσίευση από: Δημοτικό Σχολείο Καράτουλα-Μαγούλας του Νομού Ηλείας

Ακούστε το απολυτίκιον του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού: